Gönderen Konu: Sultan 4. Murad  (Okunma sayısı 1591 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Fatih

  • Radyo Ailemiz
  • *
  • İleti: 3450
  • Rep 1715
Sultan 4. Murad
« : Şubat 25, 2014, 01:59:16 ÖS »


“O, düşüşe geçen bir Cihan Devleti’ne dur demek için, kollarını açıp altına giren padişahtır.”
M. Fethullah Gülen

4. Murad’ın doğumu ve yetişmesi
4. Murad (27 Temmuz 1612-8 Şubat 1640), 1. Ahmed ile Kösem Sultan’ın oğlu olarak İstanbul’da Beylerbeyi İstavroz Bahçesi’ndeki bir köşkte dünyaya geldi. Tam bir İslâm-Türk terbiyesi ve ahlâkı ile yetiştirildi. Enderûn Mektebi’ndeki hocalarından Kur’ân-ı Kerîm, okuma-yazma, siyer, hüsn-ü hat ve edebiyat gibi dersler aldı.

Osmanlı’nın bir dönemine damgasını vuran Dördüncü Murad, birçok tarihçi tarafından Kanûnî sonrası en büyük Osmanlı padişahı olarak kabul edilir. Naima, 4. Murad’ın karakter ve kabiliyet bakımından dedesi Yavuz Sultan Selim’e benzediğini belirtir. Birçok vasfı bakımından Yavuz’a benzeyen 4. Murad’ın eksikliğini çektiği en önemli şey, Yavuz gibi bir tecrübeye ve âkil devlet adamlarına sahip olmamasıydı. Aldığı sağlam eğitim sayesinde, Allah’ın emir ve yasaklarına itaat onun için her şeyin önünde geliyordu. İslâmî ilimlerde âlimlerle sohbet edebilecek kadar iyi yetiştirilmişti. İbadetlerini ve Kur’ân-ı Kerîm okumayı hiç ihmal etmezdi. Dedesi Yavuz Sultan Selim gibi Hırka-i Saadet Dairesi’nde Kur’ân-ı Kerîm okurdu. 12 yaşındayken Farsçayı, Arapçayı ve bazı Batı dillerini çok iyi seviyede konuşabiliyordu. Aldığı eğitim sayesinde hem Doğu ve Batı’daki siyasî coğrafyanın ne anlattığını; hem sanat, edebiyat ve şiirin ruhuna akıttığı ilhamları; hem de Cihan Devleti’nin içinde bulunduğu sıkıntıdan nasıl kurtarılabileceğine dâir hususları ilgili kişilerle müzakere edebilme zenginliğine kavuşmuştu.

Tahta çıkışı
Şehzade Murad, 10 Eylül 1623 tarihinde -11 yaşını yeni doldurmuştur- Osmanlı Devleti’nin on yedinci padişahı olarak Eyüp Sultan Hazretleri’nin türbesinde, Hocası Aziz Mahmut Hüdayi’nin elinden kılıç kuşanarak devlet mührünü eline aldı. Devletin içinde bulunduğu sıkıntılar, sarayda yaşadığı ve şahit olduğu bazı menfî hâdiseler, onun çok erken yaşlarda olgunlaşmasına vesile olmuştur. Sultan 4. Murad, çocuk gibi görünmesine rağmen, hem ailesine, hem çevresine, hem de devlet teşkilâtına kısa zamanda hâkim olur. O, devlet işlerini bir an önce öğrenmek, etrafında olup bitenleri kavramak istiyordu. Genç hükümdarın yaşı ilerledikçe idarî tecrübesi de artıyordu. 12 yaşında tahta çıkıp 17 yıl hükümdarlık yapan 4. Murad’ı, İlber Ortaylı bir dâhi olarak değerlendirir. Ona göre, 17. yüzyılda dünya üzerinde Sultan 4. Murad’a denk biri yoktur. Uzunçarşılı da 4. Murad’ı 17. asırda yaşamış Osmanlı padişahlarının en iyisi kabul eder.

Karakteri ve özellikleri
Sultan 4. Murad heybetiyle, sert ve keskin bakışlarıyla, güçlü ve kalın pazılarıyla, çehresindeki kararlılık ve celâdetle etrafını toparlanmaya sevk ediyordu. Oldukça zeki olan Sultan 4. Murad, kuvvetli ve gözü pek idi. Vasıfları Nizamü’l-Mülk’ün Siyasetname’sindeki ‘bir sultanda bulunması gerekli vasıflar’a uyuyordu.

Büyük bir kumandan, devlet adamı ve diplomat olan Sultan 4. Murad, Osmanlı Devleti’ni derleyip toparlayarak yeniden inşa eden büyük bir irade idi. Onun sürekli Yavuz’u örnek alması, içten içe de Kanunî Sultan Süleyman’ın yumuşak huyluluğuna hasret gitmesi içinde bulunduğu sıkıntılı dönemin bir neticesidir. Zenginlik ve ihtişamın doruğa çıktığı Kanunî devrinde devletin içten içe çürümeye başladığını fark edenlerden biri olan sırdaşı Mehmet Ağa bir gün; “Devlet güneşi battı batacak!” deyince, Sultan: “O zaman ufka inen devlet güneşini Allah’ın izniyle tuttuğumuz gibi yeniden oturturuz göğün doruğuna.” demişti. O, devletin ikbali için devamlı sancı çekiyor, kafa yoruyordu. Bir gün Müftü Yahya Efendi’ye hitaben; “Sultanlar ölür müftü efendi, lâkin devletler ölmemeli.” dediğinde, Yahya Efendi: “İyi söylediniz Sultanım, devletler ölmemeli, ama bunun için sultanlar çalışmalı, didinmeli; kendi ikballerini değil, devletin ve ahalînin ikbalini düşünmeli” şeklinde cevap vermişti. Bunun üzerine Sultan 4. Murad tek cümleyi bir mühür gibi basarak; “Öyle yapacağız Yahya Efendi!” demişti. Yine bu meyanda sırdaşı ve dostu Molla Doğan’a hitaben; “Geçen gün güneşimizin doğuşunu gördük Molla, gayri dur durak yok bize! Sırf gösteriş için, tantana olsun diye padişah olmak, sadrazam olmak isteyenlere şaşıyorum. Birkaç cariye, birkaç hizmetkâr, boyun büken birkaç harem ağası için bu ezaya tâlip olunur mu? Süslü urbalar giymekten bıktık Doğan Bey. Gönlümüz zırhlara bürünmek diler. Gözümüz gibi sevdiğimiz atlarımız harp meydanlarında şahlanmayı bekler!” diyerek saltanat döneminde nasıl bir portre çizeceğinin işaretlerini veriyor ve dedelerinin yolunu kendine yol yapacağını ifade ediyordu. 4. Murad, haklı söze gücenmez, değerli fikirlerden sürekli faydalanmak isterdi. Bir seferinde Molla Doğan ile bir gece yarısı tebdil-i kıyafet dışarıda dolaşırlarken Doğan’a hitaben; “Mert olduğunu biliriz, yeri geldiğinde aleyhime dahi geçersin. En çok bu tarafın hoşumuza gidiyor zaten.” der.

Sultan, içli ve duygulu bir insandı. Kimseye fazla yüz vermez, değil kahkahalar attığı, dudaklarını azıcık yayıp gülümsediği bile pek görülmezdi. Çünkü kendisine Sultanlar Sultanı’nı (sas) örnek almıştı. Çünkü O’nun (sas) hayatında sadece üç kez güldüğünü öğrenmişti. Duygulu kalbini zâfiyet olarak göstermemek için kendisine ağlamak bile yasaktı. Izdırabını içine gömecek ve hak bildiği yolda yürüyecekti. Kendi dünyasını hiçbir zaman yaşamayacaktı. Yine bir gün nedimlerinden biri kendisini uzun süre uyumamanın verdiği bitkinlikte görüp, “Uyumadınız mı Sultanım?” deyince, “Hayır burada nöbet tutuyorum, beden dayanmasa da, ben dayanmak zorundayım. Bana emanet insanları korumak için, diğer insanlardan farklı olmalıyım.” demişti

Cesareti, civanmertliği ve kuvveti
Sultan 4. Murad’ın cesareti, her türlü zorluğa tahammülü, hünerleri, silâh kullanma, atıcılık ve binicilikteki başarısı, asker ve halk tarafından çok takdir ediliyordu. İki yüz okkalık gürzleri kolayca kaldırır, hızla giden iki atın birinden diğerine atlardı; attığı ok, tüfek mermisinden uzağa düşerdi. Kılıç, ok, gürz ve mızrak gibi devrinin bütün silâhlarını en iyi şekilde kullanırdı. 256 kiloluk gürzlerle idman yapardı. Evliya Çelebi ve Peçevi’ye göre okçuluğu Hüsamzade Abdurrahman’dan, ata binmeyi de Emir-i Ahur Cündi Halil Paşa’dan öğrenmişti Kâtip Çelebi’nin anlattığına göre silâhdarı Vezir Musa Paşa’yı, bir gün kuşağından kavrayıp tek eliyle havaya kaldırmış, Hasoda’yı birkaç defa o vaziyette dolaştırıp, hiç yorgunluk eseri göstermeden yere indirmişti. Naima onun pazı-kol ve beden gücünü şöyle anlatır: “Fil kulağından yapılmış bir siper ki, gergedan postu kaplanmış idi. Tüfenk ve kılınç kâr etmez itikadı ile götürülmüş idi. Eli kuvvetli Padişah Hazretlerine her hususta büyük işler, hiç gibi gelmişdür. Pehlivanca kuvvetini göstermek içün mızrak istedi. Siperi meydana kodular. Bazu kuvvetiyle ana öyle bir mızrak urdu ki, delip öte tarafından göründü.” Sultan 4. Murad, Revan Seferi’nde, Aras nehrini geçerken suya kapılıp boğulmak üzere olan zırhlı bir askeri tek eliyle yakasından tutup kıyıya kadar çekmiş, boğulmaktan kurtardığı gibi, ona bir kese de altın ihsan etmişti.

Tarihçi Hammer’e göre cirit ile deldiği 8 Arnavut kalkanını Budin’in Beç Kapısı’na astırmış, yine ok sapladığı 12 zırhı Kahire’ye göndermişti. Okmeydanı’nda 706 m. ok atmış, namına nişan taşı diktirmişti. Topkapı Sarayı’ndaki demir-gümüş karışımı kapıyı okla delmişti. Attığı ciridin delemeyeceği kalkan yoktu.

İstanbul’da 2 Eylül 1633 tarihinde korkunç bir yangın çıktığında Sultan 4. Murad’ın yaptıkları şöyle anlatılır: “‘Atımız Rüzgâr eyerlensin, yangın yerine gideceğiz!’ deyince etrafındakiler telâşlanıp endişe etmişler ve biraz duraksamışlardı. Bunun üzerine tekrar ‘Atımız eyerlensin!’ demişti. ‘Bre Bostancıbaşı, canına mı susamışsın!.. Sen mübarek vücudumuzu düşüne dur, Asitane gürül gürül yanıyor. Tez atımız eyerlensin!’

Rüzgâr’ın sırtına atladığı gibi tek başına yangın mahalline, Zeyrek’e doğru atını tepikledi ve fırladı! Rüzgâr, adına yaraşır şekilde rüzgârlaşıp yangının orta yerine düştü.. Herkes şaşırmıştı. Padişahın burada ne işi vardı? Sultan Murad atından inmiş, eline geçirdiği sapı yarı yanmış bir tırpanla alevlere savaş açmıştı tıpkı yanan devleti kurtarmak için çırpındığı gibi. Yüzü simsiyahtı. Başlığı düşmüştü. Sırtındaki kaftanı çıkarıp atmıştı. Bu hâliyle herhangi bir delikanlıdan farkı yoktu. Çoğunluk onu tanıyamamıştı. Fakat Bayram Paşa tanımıştı.

- Bağırıp durma Bayram, eğleşecek vakit değildir. Tez davranın! Bu canavarın ağzından ne kurtarırsak kârdır!

Şu yangınla birlikte yüreğindeki yangını da söndürür gibiydi. Tırpanı her sallayışta mutlu oluyor, herhangi bir nefer gibi çalışmaktan memnun görünüyordu. Sabaha kadar çalıştı. En tehlikeli yerlere sokuldu. Yavrusu evde kalmış bir anneyi teskin için vücuduna ıslak bir çarşaf sararak her yanı tutuşmuş ahşap eve daldı. Görenlerin yüreği ağzına gelmişti! Onun bu cesareti karşısında kimse yerinde duramamış, bir anda koca kafile eve dolmuştu. Çocuğu Padişah buldu. Beşiğinde ağlıyordu. Beşiğiyle birlikte kaldırıp dışarı çıkardı. Bebeği annesinin yanına bıraktı.

- Hiçbir şeyciği yok, hem gönlünü ferah tut, yanan evin yeniden yapılacak, dedi.”

Askerliği
‘2. Yavuz’ olarak da tanınan Sultan 4. Murad iyi bir askerdi. Hammer’e göre o, devletin en güzel adamı, en seçkin askeriydi. Osmanlı padişahlarının ordularıyla beraber başkumandan olarak sefere gitmeleri usulü, Kanûnî Sultan Süleyman’ın ölümünden sonra terk edilmişti. 4. Murad’ın çekidüzen verdiği ordusunun başında çıktığı seferlerde askerleri ile birlikte güç şartlarda yaşaması, askerlerin sevgisini kazanmasını sağlamış; bu hareketi, içerde ve dışarıda büyük tesir uyandırmıştı. Tarihçilerin büyük çoğunluğuna göre o, devletin ömrünü 50 yıl uzatmıştır. Avrupalı hükümdarların en büyük korkusu, daha 30’una gelmemiş 4. Murad’ın Batı’ya yönelme ihtimalidir. Atının eyerinden başka yatak görmeden uyuduğu çok olmuştu. Muharebe meydanında askerine karşı çok şefkatliydi. Her gün seyyar ordu hastanelerini, yaralı çadırlarını ziyaret eder, gazilerin dertlerine çare bulmaya çalışırdı.

Sultan 4. Murad saltanat dönemlerinde adını her yere yazdırabilecek destansı zaferler kazanmıştı. Bağdat ve Erivan fâtihi olarak adını tarihe yazdırdı. Bu işleri başardığında ise, 24’ünü yeni doldurmuştu. Türklerin asker bir millet olduğunu belirten Ortaylı, mareşalliğin kolay kazanılan bir rütbe olmadığını ifade eder. Ortaylı, 12 yaşında tahta çıkan 4. Murad’ın 19’unda devlete hâkim olduğunu; sancağa çıkmadığı hâlde 17. yüzyılın en büyük mareşali unvanını hak ettiğini belirtir.

Osmanlı padişahları arasında gerçekten farklı bir yere sahip olan Sultan 4. Murad her türlü memleket meselesine vâkıftı. Topkapı Sarayı’nda kapalı yetişmişti; askerî eğitim alması da mümkün değildi. 12 yaşına kadar orada diğer şehzadelerle birlikte büyümüştü. Onu ata bindirip araziye çıkarmadılar, askerî eğitim vermediler. Enderun avlusunda belki birkaç defa diğerleri ile birlikte ata binmiştir. Daha 17 yaşında iken kendisiyle görüşen Venedik elçisi onun zekâsından, sertliğinden çekinmiş; istikbalde büyük işler yapacağını, Avrupa için çok tehlikeli olacağını bildiren bir raporu hemen senatoya göndermiştir.

Sanat ve kültür yönü
Kanûnî ile 2. Mahmud arasındaki 242 yılda gelip geçen en büyük padişahlardan olan 4. Murad ilmi ve âlimleri çok sever, fırsat buldukça ilim meclislerine gider, oradakileri teşvik ederdi. Aydınları ve sanat adamlarını himaye ederdi. Doğu musikisi hakkında geniş bir birikime sahipti. Genç yaşta şiirle uğraşmaya başlamıştı. Şiirlerinde ‘Murad-Muradî’, bestelerinde ise ‘Şah Murad’ mahlaslarını kullanmıştır. Şiirlerinde sosyal-siyasî ve günlük hâdiseleri işlemiştir. Kelime oyunları yapma ve tarih düşürme gibi kabiliyetlere sahiptir. Diğer Osmanlı padişahları gibi o da hatla meşgul olmuştur. Güzel konuşurdu. Meclislerde sanat adamlarını toplardı. Evliya Çelebi ve Kâtip Çelebi gibi âlimler, teşvik ve himaye ettiği kimseler arasında idi. Onun zamanında pek çok âlim, şair, tarihçi ve sanatkâr yetişmiş; bu kişiler kıymetli eserler meydana getirmişlerdir. Bibliyografya, tarih, coğrafya sahasında Kâtip Çelebi, Vekayi-nâme sahibi Topçular Kâtibi Abdülkadir, Ravdatü’l-Ebrar ve Zafername sahibi Karaçelebizade Abdülaziz, Tarih-i Gılmanî yazarı Mehmed Halife, teşkilât ve idare sahasında da Koçi Bey bu dönemde yetişmiş âlim ve yazarlardır. Erzurumlu Ömer, Nef’i, Azmizâde Mustafa Hâleti, Nâibi, Yahya, Bahaî, Cevrî ve Fehim-i Kadîm devrin önde gelen şairleridir. Süslü nesrin on yedinci yüzyıldaki temsilcilerinden Nergisi de 4. Murad devrinin meşhurlarındandır. Avrupa ülkeleriyle hiç büyük bir savaş yapmadığı hâlde 4. Murad’ın Batı’da tesiri büyük olmuş; kendisi hakkında daha 1630’larda yazılan piyesler Batı edebiyatında önemli akisler yapmıştır.

Hayatından bazı kareler
“Bir gece rüyasında şeyhi Üsküdarî Aziz Mahmud Hüdayi Efendi ile sohbete oturmuştu. ‘Ben kemter Murad’ım!’ diyor, içini kemiren derdin Bağdat olduğunu söylüyor, derman aramaya geldiğini ifade ediyordu. Hüdayi Hazretleri kendisine: ‘Murad! Saltanatına mağrur olmasan her bir köprüyü selâmetle geçersin, dünya rahatına düşer de kendini bırakırsan, dünyayı kendine de, ailene de dar edersin. Gözünü her zaman ileriye dik, hedefini daima geniş tut, lâkin sık sık arkana bakıp, geçmişten ibret almayı da hiç ihmal etme. İbret almasını bilmeyenler için tarih, bir mezartaşı, ibret almasını bilenler için ise koskoca bir âbidedir. Kılıç fetheder; ama hükmetmez. Hayırla yâd edilmek istiyorsan, adaletle hükmetmelisin. Ümmetin çobanı ol, bilirsin çoban uyudu mu kurtlara gün doğar. Elinde imkânlar var, lâkin aklından çıkarma, davulcu ehîl olmadıkça, en iyi davul bile düzgün ses vermez, işinde ehîl olanlarla teşrik-i mesai eyle. Doğru tektir; ama yanlış çeşitli şekillere girip yoluna çıkabilir, sen doğru olanı ara. Kılıcın kısa geldikte, düşmana bir adım daha yaklaşmak kısalığı telâfi eder. Ahâlînin acıları, ızdırapları, iniltileri ortasında keyif sürmeye padişahlık değil, zindan bekçiliği denir. Padişahlığın dört şartı vardır: hikmet, iffet, cesaret ve adalet. Doğduğunda teb’andan herhangi biri gibi çıplaktın, öldüğünde teb’andan herhangi biri gibi, birkaç arşın kefenle gömüleceksin. Aradaki mesafe o kadar kısadır ki, mağrur olmaya değmez.’

…Padişahın rahlenin önünden kalkacağı yoktu. Okuyor muydu, düşünüyor muydu, belli değildi. Fakat daha fazla bekleyemezdi. Neredeyse namaz vakti geçiyordu. ‘Namaz vakti Padişahım, hazır mısınız?’ sesini duyduğunda, Sultan Murad Bağdat kapısından girmek üzereydi. Atının tökezlemesi ânında imamın sesini duydu. Başını öne doğru salladı. Kalktı, safa geçti. İmamla birlikte tekbir aldı: Allahuekber! Bağdat nerede kalmıştı, tâ beynine kazıdığı Bağdat? Yoktu… Önünde çimen kadar yeşil halılar vardı, secde yerleri. Padişah, rahlenin önünde kalmış, namaza Şeyh Mahmut Hüdayi’nin sâdık müridi kemter Murad durmuştu. İkisini birbirinden o kadar iyi ayırıyordu ki, onu tanıyanlar bunun şuurî bir ayrım değil, fıtrî olduğunu söylüyorlardı. Bir keresinde rahmetli Hasan Halife: ‘Padişahım tekkede başka tahtta başkasın, bu işin sırrını söyler misin?’ diye sormuştu. ‘Bilmem ki!’ demişti Sultan Murad. ‘Kendi bilmecemi çözebilseydim, kâinatın esrarını da çözebilirdim. Bu öyle bir hâldir ki düşünmeyle olmaz, kendiliğinden olur.’ demişti.”


Kaynaklar
- Şair Padişahlar, Coşkun Ak, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları/2725 Ankara, 2001, sayfa 65-71.
- Osmanlı Tarihi, 3. Cilt 1. Kısım, İ. Hakkı Uzunçarşılı, TTK Yayınları, Ankara, 1988, sayfa 177-208.
- Rüyadan İmparatorluğa Osmanlı, Carolıne Fınkel, çev. Zülal Kılıç, Timaş Yay., İst., 2007, sayfa 185-201.
- IV. Murad, 1. Cilt, Yavuz Bahadıroğlu, Nesil yay, İst., 2006.
- IV. Murad, 2. Cilt, Yavuz Bahadıroğlu, Nesil yay, İst., 2006.
- www.cocukpinari.com
- www.osmanlimedeniyeti.com/makaleler/tarih/IV-Murad-Murad-Hayati- Oğuzhan Tan
- Sızıntı Dergisi, Ağustos 2003, Yıl: 25, Sayı: 295.
- Büyük Türkiye Tarihi, Yılmaz Öztuna, Cilt 5, sayfa 205-300, Ötüken Yay., İstanbul, 1977.

Muammer Ahmet Şiirleri, İsmail Gül Şiirleri, Seyide Doyran Şiirleri, Abdurrahim Karakoç şiirleri , Ahmed Arif şiirleri , Ahmet Hamdi Tanpınar şiirleri , Ahmet Selçuk İlkan şiirleri , Ahmet Telli şiirleri , Ali Erdinç  şiirleri , Arif Nihat Asya  şiirleri , Asil Mavi şiirleri , Aslan Avşarbey  şiirleri , Aşık Veysel  şiirleri , Ataol Behramoğlu şiirleri , Attila İlhan  şiirleri , Ayfer Yazıcı  şiirleri , Ayhan Yıldırım  şiirleri , Bahattin Karakoç şiirleri , Bahtiyar Vahapzade şiirleri , Bayram Mecit  şiirleri , Bedirhan Gökçe şiirleri , Bedri Rahmi Eyüpoğlu  şiirleri , Behçet Necatigil  şiirleri , Birgül Alp şiirleri , Burcu Seul  şiirleri , Cahit Sıtkı Tarancı  şiirleri , Cahit Zarifoğlu  şiirleri , Can Yücel  şiirleri , Cemal Gören  şiirleri , Cemal Safi  şiirleri , Cemal Süreya  şiirleri , Cengiz Numanoğlu  şiirleri , Cihan Balcıoğlu  şiirleri , Didem Madak  şiirleri , Edip Cansever  şiirleri , Emin Çelimli  şiirleri , Emine Çerçi  şiirleri , Emine Şafak  şiirleri , Ercan Baş  şiirleri , Erdal Ercin  şiirleri , Faruk Nafiz Çamlıbel  şiirleri , Fazıl Hüsnü Dağlarca  şiirleri , Fuzuli  şiirleri , Gaffar Güllü şiirleri , Gelincik  şiirleri , Gülsen Tunçkal  şiirleri , Hacı Kısır şiirleri  , İbrahim Karaçay  şiirleri , İbrahim Sadri şiirleri  , İbrahim Sağır şiirleri , İclal Aydın  şiirleri , İsmail Gül  şiirleri , İsmet Ulaş  şiirleri , Kahraman Tazeoğlu şiirleri , Karacaoğlan şiirleri , Kevser Dostagüler şiirleri  , Küçük İskender şiirleri , Mahmut Çiçekdağı şiirleri , Marlyn Hand şiirleri  , Mehmet Akif Ersoy şiirleri , Mehmet Ali Kalkan şiirleri , Mehmet Çetin şiirleri , Melek Avcı Coşkun şiirleri , Melih Cevdet  şiirleri , Melike Yıldız şiirleri , Mevlana Celalettin Rumi şiirleri , Muammer Ahmet Sağlam  şiirleri , Muharrem Kubat şiirleri , Murat Meral şiirleri  , Mustafa Hebip şiirleri , Muzaffer Tayyip Uslu  şiirleri , Mücahit Şen  şiirleri , Nazım Hikmet Ran  şiirleri , Necip Fazıl Kısakürek  şiirleri , Nur Uygun şiirleri , Nurullah Genç  şiirleri , Orhan Veli Kanık  şiirleri , Ömer Hayyam  şiirleri , Özdemir Asaf  şiirleri , Polat Tek  şiirleri , Rabia Barış şiirleri , Sabahattin Ali şiirleri , Selaattin Çoban  şiirleri , Seyide Cinaloğlu Doyran  şiirleri , Sezai Karakoç  şiirleri , Şevki Dinçal  şiirleri , Tevfik Fikret  şiirleri , Turgut Uyar  şiirleri , Uğur Arslan  şiirleri , Uğur Işılak  şiirleri , Ümit Yaşar Oğuzcan  şiirleri , Yahya Kemal Beyatlı  şiirleri , Yavuz Bülent Bakiler şiirleri , Yavuz Dogan  şiirleri , Yıldız Toksöz şiirleri , Yılmaz Erdoğan şiirleri , Yunus Emre şiirleri , Yusuf Hayaloğlu şiirleri , Zikrettin Karaca şiirleri , Ziya Osman Saba  şiirleri , şiir şiir sokağım şiir türleri şiir sokakta şiir nedir şiire gazele şiir kitapları şiir bilgisi şiir defteri şiir aşk şiir oku şiir yarışması 2018 şiir adam şiir adam live şiir alıntıları şiir adam live instagram şiir antolojisi şiir antoloji şiir akımları şiir atölyesi şiir alp a şiiri a şiir evi a şiiri yavuz bülent bakiler a şiir evi ankara a.şiir solak a şiir sokakta a.kadir şiirleri a köpek şiiri a karakoç şiirleri a ile şiir şiir bilgisi test şiir biter şiir biçimleri şiir başlıkları şiir blog şiir bulmaca şiir bilgisi pdf şiir butik otel şiir blogları b şiiri b keskin şiirleri bayrak şiiri b sesi şiir b harfi akrostiş şiir şiir can yücel şiir cafe şiir cafe ortaköy şiir cemal süreyya şiir cumhuriyeti şiir cahit zarifoğlu şiir çeşitleri şiir can şiir ceketli adam kitabı şiir cemal safi ç şiiri behzat ç şiir behzat ç şiir sözleri gökçenur ç. şiirleri c.süreya şiirleri c ile şiir c.bukowski şiirleri gökçenur ç şiir kitabı c vitamini şiirleri c.zarifoğlu şiirleri şiir çözümleme şiir çözümleme yöntemi şiir çeviri şiir çiçek şiir çok güzel şiir çevirisi şiir çevirileri şiir çözümleme yöntemi nurullah çetin şiir çay ç ile şiir şiir dinletisi şiir dizeleri şiir dergileri şiir duygusal şiir duvarda şiir dünyası sözleri şiir denizi d&r şiir kitapları d.bakır şiiri d ile şiir d&r şiir defteri d madak şiirleri d.günü şiirleri d.bakır şiir sözleri d ali erzincanlı şiirleri d.h. lawrence şiirleri şiir eş anlamlısı şiir ekşi şiir edebiyat şiir en güzel şiir ezberle şiir etkinlikleri şiir edip cansever şiir evi şiir ezberleme şiir eloğlu e şiir kitabı şiirler e ödev şiir e book şiirli e kartlar e müfredat şiiri eş e şiir atatürk'e şiir e güzel şiirler öğretmen e şiir şiir fm şiir fon müziği indir şiir falı şiir fonları şiir fonu şiir fotoğrafları şiir film şiir fotoları şiir festivali f.nietzsche şiirleri f ferruhzad şiirleri f gülen şiirleri f ile şiir f akrostiş şiir necip f şiirleri f ile ilgili şiir melek şiiri f nafiz çamlıbel f n çamlıbel şiirleri ilhan berk f şiiri şiir gibi şiir gözlüm şiir güzel şiir gibi sözler şiir gibi kadın şiir günaydın şiir gemisi şiir gece şiir gecesi ğ şiiri g ile şiir anneler g şiirleri ğ akrostiş şiir ğ vitamini şiiri g sesi şiir ğ başlayan şiir g harfi ile şiir ğ ile ilgili şiirler ğ şiir ğüzel şiir öğretmene şiir posta şiir öğretmenler ğünü şiir onur ünlü şiir ğ ile şiir ğ sesi şiir ğ harfi ile şiir şiir hikayeleri şiir hakkında bazı mülahazalar şiir hastanede şiir her yerde şiir hayat şiir hakkında sözler şiir hangi metin grubuna girer şiir hakkında bilgi şiir hangi metinler grubuna girer şiir hasret h şiirist h.ergülen şiirleri atom h şiiri h.cibran şiirleri h ile şiir h harfi şiir h.izgören şiirleri h sesi şiir h nihal atsız şiirleri h ile başlayan şiirler şiir ısmarla şiir ısmarla eylül'ü konuşalım şiir instagram şiir ıhlamurlar çiçek açtığı zaman şiir ılık ılık akıtam şiir ışık şiir ırmak ıhlamur şiir ışıklar şiir ıssız şiir ı şiirler aşk-ı şiir ı ile şiir ı akrostiş şiir ı.ahmet şiirleri bab-ı şiir ı ile başlayan şiirler ı ile ilgili şiirler şiir ingilizce şiir indir şiir ile ilgili sözler şiir isimleri şiir istanbul şiir incelemesi şiir ingilizcesi şiir için fon müzikleri şiir iletişim i şiirler i şiir perisi i şiir sözleri şiir i kamer şiir-i aşk ile şiir şirpençe şiirler i hızırla kırk saat şiir i leyal şiir-i divan şiir jandarmada şiirt jetpa şiir jenerik müzikleri sigir jelatin şiirt jöh şiir janya şiirt judo şiirt jigolo japonca şiir japon şiir türü j ile şiir bay j şiir j.l.borges şiirleri j harfi ile şiir j.j. rousseau şiirleri j ile ilgili şiirler j harfiyle başlayan şiirler şiir konuları şiir kitapları pdf şiir kesitleri şiir karaoke şiir köşesi şiir konusu şiir kısa anlamlı şiir kadın k şiirleri k.iskender şiirleri k.maraş şiirleri k ile şiir k.tazeoğlu şiirleri 555k şiiri bünyamin k şiirleri k.maraş şiir yarışması k.kurultay şiirleri k.tazeoğlu şiir sözleri şiirler şiir lekesi şiir listesi şiir leyla şiir leblebi tozu şiir leyla ile mecnun şiir lirik şiir lise şiir lavinia şiirler kısa satirik l şiir örnekleri l akrostiş şiir l aşk şiirleri l.aragon şiirleri l harfli şiirler atilla ilhan l şiirleri şiir müzikleri şiir mısraları şiir mevlana şiir mavi şiir mektebi ortaokulu nasıl bir okul şiir me şiir mutluluk şiir mektebi iletişim şiir mavisi şiir m.akif ersoy türkiye m şiiri m.mungan şiirleri m harfiyle şiir m akrostiş şiir m.altıok şiirleri m. azad şiirleri türkiye'm şiiri turgut uyar m.akif şiirleri kısa m.ikbal şiirleri şiir ne demek şiir nedir kısaca şiir nasıl okunur şiir nedir özellikleri nelerdir şiir nazım şiir necip fazıl kısakürek şiir nasıl yazılır kuralları şiir ne demek ingilizce n.hikmet şiirleri n.fazıl şiirleri en güzel şiirler n.tevfik şiirleri fatma n şiirleri çetin'in şiir tahlilleri n akrostiş şiir n.kemal şiirleri n aşk şiirleri şiir otel şiir okuyan şiir onedio şiir okuyan erkek şiir okumak şiir okuyan adam şiir okuma kılavuzu şiir orhan veli şiir okulu o şiiri o şiirleri doğuran yalnızlık şairleri öldürür o şiir bitti başka mısra gerekmez o şiiri ahmet haşim o şiir bir daha yazılamaz o şiirler tek başına okunmuyor gel yalvarırım o şiirleri çocuğa yazsaydım o şiir ne demek şiirin o ince küllerini toplayanlar şiir o ki sadece cananını kasteder şiir örnekleri şiir özdemir asaf şiir özellikleri şiir önerileri şiir özlem şiir ödülleri şiir ölçüleri şiir örnekleri kısa şiir ödülleri 2018 şiir özledim ö ile şiir ö harfiyle şiir ö.s.ö şiirleri ö.ç.m şiirleri ö harfi ile şiir akrostiş şiir ö şiir parkı şiir perisi şiir penceresi şiir pdf şiir paylaşım şiir programı şiir parçaları şiir posterleri şiir papatya şiir programları p harfiyle şiir p valery şiirleri p sesi şiir p ile başlayan şiir çeşitleri şiir resimli şiir romantik şiir resmi şiir radyo şiir radyosu şiir resitali şiir rap şiir roots şiir replikleri şiir rastgele r siz şiir r akrostiş şiir r ilgili şiir r t erdogan şiirleri şiir sitesi şiir sokağı şiir sözler şiir sevgiliye şiir sayfası şiir sokakta aşk şiir siteleri s şiiri ş.erbaş şiirleri s.karakoç şiirleri s ile şiir yes şiiri ş akrostiş şiir ş sesi şiir s.ali şiirleri cemal sa şiirleri s.o.s şiiri şiir şiir şiir şarkıları şiir şairleri şiir şekilleri şiir şiir türkiye şiir şantiyede şiir şeklinde fabl şiir şükrü erbaş şiir şekil özellikleri şiir şehri ş ile şiir ş.yahya şiirleri ş 23 nisan şiirleri şiir tahlilleri şiir türleri nelerdir şiir tanımı şiir türleri test şiir turgut uyar şiir tanımları şiir tahlilleri mehmet kaplan şiir temaları şiir t shirt şiirt t.uyar şiirleri t ile şiir t erdoğan şiir 500t şiiri t aşk şiirleri t s eliot şiirleri baki ayhan t şiirleri t.tuğba baş şiirleri şiir uzun şiir umut şiir uygulaması şiir uzun aşk şiir unsurları şiir uzaktan sevmek şiir uyak şiir uyku şiir usta u şiiri ü ile şiir ü harfiyle şiirler hüsrev ü şiirini kim yazmıştır atatürk'ü şiiri ü akrostiş şiir hüsn ü şiir ayın 14 ü şiiri u ile akrostiş şiir şiir üzerine şiir ünlü şiir ümit yaşar oğuzcan şiir üzerine yazılar şiir ülkü ocaklarında şiir üzerine düşünceler suut kemal yetkin şiir ülkü tamer şiir üstadlarımız şiir üzerinde sıfat bulma şiir ünlü şairler ü.y.o şiirleri ü ile ilgili şiirler ü.y.oğuzcan şiirleri şiir ve inşa şiir video şiir ve tefekkür kulübü şiir ve kadın şiir ve zihniyet şiir ve inşa türü şiir vatan şiir ve sözler şiir ve şair şiir ve gelenek v şiir v ile şiir v.hugo şiirleri v sesi şiir orhan v şiirleri v for vendetta şiir v for vendetta şiiri remember v harfi ile şiir aga b v şiirbaz - ondan oldu zaar sözleri şiir yarışmaları şiir yazmak şiir yazarları şiir yaz şiir yazma şiir yarışması 2019 şiir yürek şiir yarışmaları 2018 y faktörü şiiri y kemal şiirleri y.odabaşı şiirleri y'ol şiiri y.emre şiirleri y başlayan şiirler y ile ilgili şiirler y harfi ile şiir y 23 nisan şiirleri akrostiş şiir y harfi şiir zamanı şiir zaman şiir zarifoğlu şiir zıt anlamlısı şiir ziya paşa şiir zindandan mehmete mektup şiir ziya gökalp şiir zulmü alkışlayamam şiir zeynep şiir zeytin z özger şiirleri z ile şiir z raporu şiir z akrostiş şiir a ve z şiiri a.c.z şiirleri z ile ilgili şiirler şiir 0 6 yaş 01 şiir 00 00 şiir 0 kasım şiirleri 0 kasımla ilgili şiir şiir 10.sınıf şiir 1 kıta şiir 1000kitap şiir 15 temmuz şiir 1.sınıf şiir 15 temmuz kısa şiir 19 mayıs şiir 10 kasım şiir 12. sınıf dil ve anlatım şiir 18 mart çanakkale şiirler 1 kıtalık şirinler 1 1 mayıs şiirleri 1.sınıf şiirleri kısa kaldırımlar 1 şiiri 1. sınıf şiirleri 2 kıtalık 1 kıtalık şiirler doğa 1 kıtalık şiirler ve şairleri 1 kıtalık şiir örnekleri şiir 2018 şiir 2 kıtalık şiir 2. sınıf şiir 29 ekim şiir 23 nisan şiir 29 ekimle ilgili şiir 29 ekim cumhuriyet bayramı şiir 2 satır şiir 2017 şiir 23 nisanla ilgili 2 şiiri şiirler 2 kıtalık şiir 2 kıta şiirler 2 kıtalık aşk şiirler 2 sınıf için dağ 2 şiir 2 kıtalık şiirler doğa 2 kıtalık şiir örnekleri şiir 365 şiir 3 kıtalık şiir 3. sınıf şiir 30 ağustos şiir 35 yaş şiir 3 kıtalık aşk şiir 3 kıtalı şiir 30 tane şiir 33 kurşun şiir 30 yaş 3 şiir anlayışı şiirler 3 kıtalık şirinler 3 şiirler 3 kıtalık kısa 3. şahsın şiiri 3 kıtalık şiirler edebiyat 3.sınıf şiirleri 2 kıtalık şiir 4 kıtalık şiir 4 lük şiir 4. sınıf şiir 40 yaşındasın şiir 4 kıtalık aşk şiir 4 mısradan oluşan her bölümüne ne denir 40 şiir 40 şair 40 şiir ve bir şiirler 4 kıtalık ünlü şairlerden 40 şiir 40 şair pdf 4 şiir 1 şehir şiirler 4 kıtalık şiirde 4'lük nedir şiirler 4 mısralık şiirdeki 4 satıra ne denir şiirler 4 5 kıtalık şiir 5. sınıf şiir 5 kıtalık şiir 5 sınıf konu anlatımı şiir 500 şiir 5n1k 555k şiir 5 şiir biçim ve içerik yönünden incelenmesi 571 şiir 5 şiir türü 50 şiir 50 şair 5 şiiri biçim ve içerik olarak inceleme 5 şiirin incelenmesi şiirler 5 kıtalık şiirde 5 mısraya ne denir 5 hececilerin şiir ve sanat anlayışı 5 kıtalık şiirler necip fazıl kısakürek şiir 6. sınıf şiir 6 kıtalık şiir 6 ekim 6 şiir türü şiir türleri 6. sınıf şiir bilgisi 6. sınıf şiir türleri 6.sınıf test şiir bilgisi 6. sınıf test şiir türleri 6. sınıf tonguç akademi şiirler 6.sınıf şiirler 6 kıtalık 6.sınıf şiirleri türkçe dersi 6. sınıf şiir örnekleri 6. sınıf şiir bilgisi çalışma kağıdı 6.sınıf şiir bilgisi 6.sınıf şiir bilgisi test 6.sınıf şiir türleri test şiir 7.sınıf şiir 7 güzel adam şiir 7 kıta 724 şiir şiirler 7 kıtalık 724 şiir neden kabul edilmedi 7 kıtalık şiir şiir türleri 7. sınıf şiir türleri 7.sınıf test şiir bilgisi 7. sınıf testleri 7 şiiri şiirde 7 hececiler kimlerdir şiirler 7. sınıf 7 heceli şiirler 7. sınıf şiir bilgisi test soruları 7.sınıf şiir türleri 7.sınıf şiir bilgisi 7.sınıf şiir türleri test şiir 8.sınıf şiir 8 kıta şiir 8 mart 8 şiir 80 sonrası şiir 835 şiir şiir bilgisi 8. sınıf şiir türleri 8. sınıf test şiir bilgisi 8. sınıf test almanca şiir 8 kıtalık 8 şiiri şiirler 8 kıtalık 8 heceli şiirler 8.sınıf şiir bilgisi 8 satırlık şiirler 8.sınıf şiir türleri test 8. sınıf şiir bilgisi test 8 sınıf şiir bilgisi çalışma kağıdı şiir 9.sınıf şiir 9. sınıf edebiyat şiir 9. sınıf test şiir 9 sınıf ders notları 90lar şiir şiir türleri 9. sınıf şiir türleri 9.sınıf edebiyat şiir gelenekleri 9.sınıf şiir bilgisi 9. sınıf test şiir türleri 9. sınıf test 9 şiiri 9.sınıf şiir türleri 9 eylül şiirleri 9.sınıf şiir bilgisi çalışma kağıdı 9. sınıf şiir örnekleri 9.sınıf şiir inceleme örnekleri
 

Çevrimdışı вαşκαп

  • Özel Üye
  • *
  • İleti: 20356
  • Rep 1300
Ynt: Sultan 4. Murad
« Yanıtla #1 : Ekim 15, 2017, 04:43:16 ÖS »
Emeğine Yüreğine Sağlık
 

Çevrimdışı Özgür Kız

  • Özel Üye
  • *
  • İleti: 21541
  • Rep 3950
Ynt: Sultan 4. Murad
« Yanıtla #2 : Ekim 01, 2018, 10:42:02 ÖÖ »
 eys
 

 

Related Topics

  Konu / Başlatan Yanıt Son İleti
2 Yanıt
1402 Gösterim
Son İleti Ekim 01, 2018, 11:00:47 ÖÖ
Gönderen: Özgür Kız
2 Yanıt
1378 Gösterim
Son İleti Ekim 01, 2018, 11:23:53 ÖÖ
Gönderen: Özgür Kız
0 Yanıt
413 Gösterim
Son İleti Ekim 23, 2018, 11:18:13 ÖÖ
Gönderen: Kuskün Çiçek