AĞIZ KANSERİ NEDİR?
Ağız kanseri toplumda giderek yaygınlaşan, buna karşın çok az anlaşılmış olan bir hastalıktır. 2012’de, Avrupa’da ağız kanserine ilişkin 61,400 yeni vaka kaydedilmiş olması, hastalığın ciddiyetini gözler önüne sermektedir. Ayrıca, geçtiğimiz 10 yıl içerisinde ağız kanseri insidansı %25 artmıştır. Ağız kanserleri dünya genelinde tüm kanserlerin %2’sine karşılık gelmektedir ki bu da her yıl toplam 300,000 vaka demektir.
Ağız kanseri aşağıdakileri içeren ağız bölgelerinde başlayan kanserleri ifade eder:
•   Yanak ve dudakların iç astarı
•   Dilin öndeki üçte ikilik kısmı
•   Diş etleri
•   Ağız tabanı
•   Damak
•   Yirmi yaş dişlerinin arkasındaki bölge
Ağız kanserlerinin yarıdan fazlasının ilerlemiş evredeyken farkedilmesi bir başka önemli endişe nedenidir; bu durumun sonucu olarak tedavi zorlaşmakta ve etkisi azalabilmektedir. İlerlemiş evre ağız kanseri hastalarının ancak %30-40’ı iyileşmektedir; sağkalan hastalarda dahi ağızda istenmeyen ve kalıcı sorunlar ortaya çıkmakta, bu durum çiğneme, yutma ve konuşma sorunlarına yol açmaktadır. Ancak erkenden tedavi olan bu hastalar için haberler gayet iyi: tedavi basit, iyileşme oranları çok iyi (yaklaşık %80) ve fonksiyonel problemler daha önemsiz düzeyde.
Hastaların hekime geç başvurmalarının nedenlerinden birinin ağız kanseriyle ilgili tabular olduğu ve bu nedenle belirtilerin ciddiyetine gereken önemin verilmediği düşünülmektedir.
BELİRTİLER
Ağız kanserinin en yaygın iki belirtisi şunlardır
•   Ağızda iyileşmeyen yumrular ya da ülser (ağız kanseri olan kişilerin %80’inde bu belirti vardır)
•   Ağızda geçmeyen rahatsızlık hissi ya da ağrı.
Diğer belirtiler şunları içerebilir
•   A painless lump in the neck: increasingly important with rising HPV-related cases
•   Boyunda ağrı yapmayan yumru: HPV-ilişkili olgularda giderek önem kazanmaktadır
•   Ağızda veya boğazda kaybolmayan beyaz ya da kırmızı lekeler
•   Ağrılı ya da güçlükle çiğneme ya da yutma
•   Boğazına bir şey takılmış olma hissi
•   Ağızda normal olmayan kanama ya da uyuşukluk
•   Görünürde bir neden olmaksızın diş kaybı
•   Çeneyi güçlükle hareket ettirme
•   Konuşma problemleri
•   Kilo kaybı
•   Ağız kokusu (halitosis)
TANI
Kanser kadar ciddi olmayan hastalıklar da yukarıda belirtilen semptomların birçoğuna neden olabilse de, tüm semptomları doktorunuza veya diş hekiminize bildirmeniz önemlidir. Ağız kanserlerin erkenden farkedilmesinde ve ağız bakımlarını yaptırma konusunda hastaların teşvik edilmelerinde özellikle diş hekimleri önemli bir role sahiptirler.
Eğer bir doktor ya da diş hekimi bir hastada bu belirtileri görürse, ağız kanseri tedavisinde özel uzmanlığa ve eğitime sahip olan uzman merkezler ağına hızla erişim sağlayabilirler. Bu merkezlerin birçoğunda, cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, tanı testleri, dental bakım, konuşma terapisi ve ayrıca ağız kanseri tedavisine özgü rehabilitasyon konularında uzmanlaşmış olan multidisipliner ekipler bulunmaktadır.
TEDAVİ
Erken evre ağız kanseri olan çoğu hasta minör cerrahi ile tedavi edilebilmektedir ki iyileşme çoğunlukla hızlıdır. Daha ilerlemiş evrelerde tedavi majör cerrahiyi, radyoterapiyi ve kemoterapiyi içermektedir. Bu alanda yapılan araştırmalar, cerrahi rekonstrüksiyonda ve rehabilitasyonda dikkate değer ilerlemeler sağlamış, ayrıca, tedaviyi optimize etmek ve hastanın rahatsızlığını en aza indirmek amacıyla radyoterapi ve kemoterapi tedavilerine yönelik daha iyi hedeflemeleryapılmıştır



Ağız kanserleri çok karşılaşılan bir kanser türü müdür? Ne kadar tehlikedir?
Ağız kanserleri tüm vücudumuzda görülen kanserlerin %5’ni oluşturur. Aslında % 5 küçük bir rakammış gibi algılansa da tüm kanserlerin arasında görülme sıklığı fazla olması sebebiyle önemli ve görülme sıklığı yüksek bir yüzdedir. Kötü huylu olan ağız bölgesindeki kanserler, hayati bölgelere yakın olmasından (beyin vb) ve anatomik olarak vücudun diğer bölgelerine daha rahat yayılabilme ihtimalinden dolayı önemlidir.
Erken teşhis neden önemlidir?
Ağız bölgesindeki anormallikler daha tam kansere dönüşmeden veya kansere dönüşmüşse bile başlangıç safhasındayken tedavileri çok daha basittir ve erken teşhis ile kişinin hayati riski azalmaktadır. Kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmadan tedavi edilebilir. Kanser safhası ilerledikçe ve yayıldıkça hem kişinin hayati riski artmakta hem de yayılan kanserin çıkarılmasında daha fazla doku kaybı meydana gelmektedir.
Kimler kanser riski altındadır?
Kanserin nedeni tam olarak bilinmese de veya tek bir nedeni olamasa da en çok kanser oluşturan riskler şunlardır:
Yoğun alkol ve sigara kullanımı
Sağlıksız beslenme
Düzensiz hayat ve stres
Genetik yatkınlık (ailede kanser hikayesi)
Uzun süre güneş ışığı altında kalanlar veya solaryuma girenler
Yoğun radyasyona maruz kalanlar
Kimler ağız kanseri riski taşırlar?
Sigara ve alkol tüketenler
Kötü ağız hijyeni
Uygun olmayan protezler (sürekli vuruk yapan protezler)
Ağızında anormal oluşumlar olanlar (Beyaz, kırmız renkteki anormallikler, kanama odakları, iyileşmeyen yaralar)
Ağızda bulunan anormal oluşumların kansere çevirme riski nedir?
Ağızda gözlenen her anormal oluşumun kanser oluşturacağını söylemek doğru olmaz. Fakat bu tür anormallikler ileride kansere çevirme riski olabileceğinden dolayı önce belirlenmeli ve periyodik olarak takip edilmelidir. Herhangi bir ilerleme veya şüpheli durumda hasta Kulak Burun Boğaz doktoruna sevk edilir.
Ağızda gözlenen ve kansere dönüşme riski olan anormallikler nasıl teşhis edilebilir?
Birçok yöntem olmakla beraber günümüzde en basit ve konforlu yöntemlerden birisi Velscope kanser erken teşhis cihazıdır.
Velscope cihazı nasıl çalışır?
Cihaz ağız içine özel dalga boylu mavi ışık hüzmesi göndererek şüpheli bölgelerin tespitini sağlar. Şüpheli bölgeler diğer bölgelere daha koyu ve düzensiz bir görünüm verir.
Velscope cihazının erken kanser teshiş yöntemi ve avantajları nelerdir?
Öncelikle basit ve ağrısız bir yöntemdir.
Ağızdaki yumuşak dokuların derinlerde olan ve gözle görülemeyen anormalliklerin tespitini sağlar.
Fotoğraf makinası ile kullanılarak şüpheli dokuların görüntülerinin kayıtlarını alarak klinik takibi kolaylaştırır.
Ağzımın içinde şüpheli bir durum tespit edildi ne yapmalıyım?
Düzenli olarak takip edilmeli ve olası bir şüpheli durumda Kulak Burun Uzmanına gidilmelidir.
Velscope cihazı kanseri kesin olarak teşhis etmeye yarar mı, tedavi eder mi?
Velscope cihazı kanseri tedavi etmeye yönelik bir cihaz değildir. Ayrıca kesin tanı vermez. Şüpheli olan, ileride kansere çevirme ihtimali olan anormalliklerin tespitini ve takibini sağlamaya yönelik bir cihazdır. Kesin tanı şüpheli bölgeden alınacak biyopsi ile konmaktadır.